آفتاب سوختگی به شرایط پوستی مربوط می‌شود که به طور مستقیم در معرض آفتاب قرار گرفته باشد. تابش نور و اشعه ماورابنفش موجود در نور خورشید باعث آسیب به سلول‌های پوست می‌شود و می‌‍تواند انواع مشکلات پوستی را ایجاد کند که برخی از این آسیب‌ها بسیار جدی هستند.
اگر شما در معرض آفتاب قرار گرفته باشید اما پوست شما نسوخته باشد، اما باید بدانید که در معرض تابش خورشید بودن هنوز هم می‌تواند به پوست شما آسیب برساند و سرخ شدن پوست‌تان واقعا می‌تواند نشانه‌ای از آسیب خورشید باشد، به رغم ظاهر سالمی که ممکن است به شما بدهد.

علت آفتاب سوختگی چیست؟

علت اصلی آفتاب سوختگی؛ قرار گرفتن پوست در معرض آفتاب بدون هیچ محافظتی برای مدت زمان طو لانی است. ما برای تامین ویتامین D بدنمان نیاز داریم که در معرض نور آفتاب قرار بگیریم اما آنچه که باید بدان توجه کرد این است که بودن بیش از حد در نور آفتاب جذب اشعه ماورابنفش نور خورشید را به همراه دارد که باعث خسارت DNA سلولی پوست می‌شود و می‌تواند رنگ‌دانه، چین و چروک، خشکی، آفتاب سوختگی، بافت چرمی و حتی سرطان پوست را ایجاد کند.

علائم آفتاب سوختگی

• آفتاب سوختگی

آفتاب سوختگی زمانی رخ می‌دهد که پوست برای مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشید است، که منجر به التهاب لایه‌های روی پوست می‌شود. این باعث می‌شود پوست به رنگ صورتی یا قرمز تبدیل شود و بسیار نازک شود. آفتاب سوختگی همچنین می‌تواند باعث به وجود آمدن تاول روی پوست شده همچنین می‌تواند موجب ایجاد پوسته پوسته شدن پوست شود؛ در موارد شدیدتر آفتاب سوختگی می‌تواند منجر به عفونت، تب، سرگیجه، کم‌آبی و گرمازدگی شود.

• لکه‌های سن یا لکه‌های کبدی

لکه‌های سن و یا لکه‌های کبدی غالباً در اثر سال‌ها تابش خورشید بر روی پوست ما بوجود می‌آیند. ملانین‌ها در اثر تابش مستقیم نور خورشید در غالب لکه‌های قهوه‌ای روی پوست شما شروع به افزایش می‌یابند. لکه های سن و یا لکه کبدی غالباً در اثر تخت برنزه، استفاده از داروهای خاص و یا عامل وراثت ایجاد می‌شوند. این لکه‌ها تکه‌های کوچک پراکنده (تیره) روی سطح پوست هستند و اغلب بر روی دست، صورت، گردن و قفسه سینه یا مناطقی از پوست که بیشترین میزان نور خورشید را لمس می‌کنند نمایان می‌شوند. این لکه‌ها خطرناک نیستند، اما نشانه‌ این است که پوست در معرض تابش اشعه ماورابنفش خورشید قرار گرفته و در افراد مسن بیشتر شایع است. لکه‌های سن مضر نیستند.

• چین و چروک

کلاژن ماده‌ای است که پوست را انعطاف‌پذیر کرده و خاصیت ارتجاعی پوست ناشی از همین ترکیب است. پوست جوان دارای کلاژن زیادی است، از این رو ظاهر صاف و یکدستی دارد و به کمک همین پروتئین است که سلول‌های پوست جایگزین شده و جوانی‌اش حفظ می‌شود. بدن ما به طور طبیعی کلاژن تولید می‌کند اما با گذر عمر تولید این ترکیب کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این عوامل دیگری مانند مصرف زیاد قند، مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث تشدید کاهش آن می‌شود. در معرض خورشید قرار گرفتن این روند را افزایش می‌دهد، کلاژن پوست را تخریب می‌کند و باعث ایجاد چین و چروک می‌شود.

• رگ‌های عنکبوتی

رگ‌های عنکبوتی، رگ‌های خونی نازکی هستند که زیر پوست ظاهر می‌شوند. در حالت عادی این رگ‌ها قابل دیدن نیستند، اما عوامل گوناگونی باعث برجستگی این رگ‌ها می‌شوند. این رگ‌ها معمولا روی پاها دیده می‌شوند، اما گاهی هم ممکن است روی صورت، سینه‌ها و یا سایر قسمت‌های بدن ایجاد شوند. در یک فرد سالم، خون از طرف اندام‌ها به سمت قلب می‌رود که در این مسیر، دریچه‌هایی در رگ‌ها وجود دارد که مانع برگشت خون می‌گردند. اما گاهی اوقات این دریچه‌ها به درستی عمل نمی‌کنند و در نتیجه خون برمی‌گردد و در اندام‌ها جمع می‌شود. قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث كاهش مقدار كلاژن در پوست شما می‌شود و آن را نازک‌تر می‌كند و باعث می‌شود كه رگ‌ها بیشتر قابل مشاهده باشند.

• اختلالات رنگ‌دانه‌ای پوست

هنگامی که سلول‌های پوست شما سالم هستند، پوست شما ظاهری نرمال و طبیعی دارد. با این حال، هنگامی که سلول‌های پوستی شما آسیب‌دیده یا ناسالم باشند، ملانین اضافی برای محافظت از پوست شما تولید می‌شود. در عوض، سلول هایی که رنگدانه تولید می کنند، می توانند آسیب ببینند، که از تولید ملانین جلوگیری می کند. اختلالات پیگمانتاسیون می‌تواند به شکل هایپرپیگمانتاسیون یعنی افزایش رنگدانه‌های پوست و یا به شکل هیپوپیگمانتاسیون یعنی گاهش در رنگدانه‌های پوست باشد. Pigmentationمی‌تواند به دلایل مختلف، از جمله قرار گرفتن بیش از حد در نور آفتای رخ دهد.

• سرطان پوست

قرار گرفتن بیش از حد و طولانی مدت در معرض خورشید می‌تواند باعث آسیب جدی پوست شود که ممکن است منجر به سرطان پوست شود. تعدادی از انواع مختلف سرطان پوست وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از: سرطان پوست پایه، سرطان پوست سلول سنگفرشی و ملانوم. گاهی اوقات ممکن است سرطان پوست (ملانوم بدخیم) به شکل خال‌های گوشتی ظاهر شود. اگر خال‌های جدید روی پوستتان ظاهر شده یا خال‌های گوشتی موجود روی پوست شما تغییر شکل، رنگ، اندازه، ارتفاع داده‌اند و یا شروع به خونریزی کرده‌اند، مهم است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا آنها را بررسی کند.

• کراتوز اکتینیک

کراتوز اکتینیک لکه‌ی سفت و پوسته پوسته‌‌ای روی پوست می‌باشد که به طور معمول بر روی صورت، لب‌ها، گوش‌ها، پوست سر، شانه‌ها، گردن و پشت دست و ساعد ظاهر می‌شوند و ناشی از سال‌ها قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌باشد. این لکه معمولاً در صورت، لب‌ها، گوش‌ها، پشت دست‌ها، ساعد، پوست سر یا گردن وجود دارد.
نام دیگر این کراتوز، کراتوز خورشیدی می‌باشد که به آرامی بزرگ می‌شود و معمولاً هیچ علامت یا نشانه‌ای غیر از یک لکه یا نقاط کوچک روی پوست ندارد. تشکیل این لکه‌ها چندین سال به طول می‌انجامد و معمولاً ابتدا در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود.

چگونه می‌توانیم از آفتاب سوختگی جلو گیری کنیم؟

• سعی کنید پوست خود را تا حد ممکن از قرار گرفتن در آفتاب بپوشانید و محافظت کنید.
• به طور روزانه از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF30 استفاده کنید.
• از کلاه با سایه‌بان بزرگ و گشاد که مناطق بیشتری از پوست صورت شما را محافظت می‌کند استفاده کنید.
• اگر زیاد در معرض خورشید قرار دارید یا در فضای آزاد شنا می‌کنید به شما پیشنهاد می‌کنیم از ضدآفتاب‌ها به طور منظم بر روی تمام پوست خود استفاده کنید.

روش‌های درمان طبیعی آفتاب سوختگی

۱- از کمپرس استفاده کنید.

پس از سوختگی، پوست ملتهب می‌شود. آن را با هر یک از کمپرس‌های موارد زیر خنک کنید.
آب سرد: به آب سرد چند تکه‌ یخ اضافه کنید. پارچه‌ای را در مایع فرو ببرید و روی سوختگی بکشید. هر چند دقیقه یک بار با پارچه‌ای دیگر تکرار کنید. چندیدن بار در روز هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تکرار کنید.
استات آلومینیوم: اگر خارش شدید دارید، مخلوطی از آب و پودر استات آلومینیوم را امتحان کنید. پودر استات آلومینیوم از پوست در برابر خشکی بیش از حد و یا خارش محافظت می‌کند.
نارون کوهی: پارچه‌ای را با عصاره‌ی نارون کوهی مرطوب کنید. این داروی باورنکردنی به عنوان مسکن و ضدالتهاب شناخته شده است. اغلب برای تسکین موقت اعمال می‌شود. برای التهابات خفیف‌تر، تکه‌ایی پنبه‌ی کتان را در مایع فرو برید و به‌آرامی روی آنها بکشید.
نکته: در حین کمپرس همچنین می‌توانید در مقابل پنکه نشسته و بیشتر خنک شوید.

۲- از این مواد غذایی استفاده کنید.

مواد معمولی موجود در آشپزخانه بهترین مسکن آفتاب سوختگی هستند.
بلغور: بلغور خشک را در پارچه‌ی توری ریخته و روی آن آب بریزید. پس از آنکه آب سرد را روی آن ریختید اجازه دهید تا خیس بخورد. بلغور را دور بیاندازید و با این مایع نقاط ملتهب را کمپرس کنید. هر ۲ تا ۴ ساعت انجام دهید.
شیر بدون چربی: یک فنجان شیر کم چرب را با چهار فنجان آب مخلوط کنید، سپس چند تکه یخ به آن اضافه کنید. برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کمپرس کنید، هر ۲ تا ۴ ساعت تکرار کنید.
نشاسته ذرت: به نشاسته‌ی ذرت آب کافی اضافه کنید تا به شکل خمیر درآید. سپس مستقیما روی محل آفتاب سوختگی قرار دهید.
کاهو: برگ‌های کاهو را در آب بجوشانید. آبکش کنید، آب آن را نگه داشته و اجازه دهید مایع چند ساعت در یخچال سرد شود. پنبه‌های کتانی را در مایع غوطه‌ور کنید و به‌آرامی روی پوست تحریک شده فشار دهید و بمالید.
ماست: ماست را روی همه نقاطی که دچار سوختگی شده، استفاده کنید. سپس با آب سرد دوش بگیرید و به‌آرامی پوست را خشک کنید.
چای کیسه‌ای: اگر پلک شما سوخته است، چای کیسه‌ای که در آب سرد خیس خورده است برای کم کردن تورم و تسکین درد کمک شایانی می‌کند. چای اسید خاصی دارد که به‌نظر می‌رسد درد آفتاب سوختگی را کم می‌کند.

۳- از صابون زدن اجتناب کنید.

آن را بدتر نکنید! صابون پوست سوخته شده را خشک و ملتهب می‌کند. به همین ترتیب، از وان کف دوری کنید. اگر مجبورید از صابون استفاده کنید، از انواع ملایم آن استفاده کنید و سپس آن را به‌خوبی بشویید. دوش آب سرد را می‌توان جایگزین کمپرس‌ها نمود. سپس به‌آرامی بدنتان را با حوله‌ی تمیز خشک کنید. پوستتان را نسابید، زیرا بیشتر ملتهب می‌شود.

۴- این قوانین را به خاطر بسپارید.

کرم ضدآفتاب را حدود ۳۰ دقیقه پیش از آنکه خانه را ترک کنید روی پوستتان بزنید، حتی اگر هوا ابری باشد. (اشعه‌های مضر می‌تواند از پوشش ابری نفوذ کند.) فراموش نکنید که از لب‌، دستان و گوش‌هایتان و پشت گردنتان محافظت ‌کنید. بعد از شنا کردن و یا تعریق شدید دوباره ضد آفتاب بزنید.
کرم ضدآفتاب با قدرت محافظتی بین ۱۵ تا ۳۰ را انتخاب کنید. کرم‌های ضدآفتاب با قدرت ۱۵ تا ۹۴٪ از اشعه‌های مضر خورشید و آن‌هایی که قدرت محافظتی ۳۰ دارند تا ۹۷٪ از پوست محافظت می‌کنند. همچنین به مواد تشکیل دهنده‌ی کرم ضدآفتاب مانند اکسید زینک، تیتانیوم دی‌اکسید و یا آووبنزن نیز دقت کنید. این مواد اشعه‌های فرابنفش A و B را مسدود می‌کنند. بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ عصر ، هنگامی که نور خورشید بسیار قدرتمند است، از پوست مراقبت بیشتری نمائید. هنگامی که شنا نمی‌کنید لباس‌های محافظتی به تن کنید. کلاه، پارچه‌ها با بافت درهم تنیده و آستین بلند کمک می‌کند تا اشعه‌های خورشید در پوست نفوذ نکنند.

۵- پوست را مرطوب کنید.

اگر واقعا به پوستتان آسیب رسانده‌اید؛ زمان آن رسیده که از لوسیون‌های بدن به مقدار زیاد استفاده کنید تا ترمیم شروع شود. خیس کردن و یا کمپرس کردن خوب هستند اما جز درمان‌های موقتی محسوب می‌شوند. اما اگر پوستتان را بلافاصله مرطوب نکنید، پوست خشک‌تر می‌شود. پوستتان را به آهستگی خشک کنید و سپس مقداری روغن مخصوص حمام به بدنتان بمالید و اجازه دهید جذب بدن شود سپس کرم مرطوب کننده‌ یا لوسیون بزنید.
نکته: برای خاصیت درمانی بیشتر مرطوب‌کننده را در فریزر سرد کنید.

۶- در هنگام خرید، محصولات مراقبت از پوست را درست انتخاب کنید.

تمام داروخانه‌ها را برای یافتن این شفادهنده‌های کلیدی زیر و رو کنید.
تسکین با هیدروکورتیزون: سوزش و التهاب پوست با کرم موضعی، اسپری و یا پماد شامل ۱٪ هیدروکورتیزون مانند کورتید یا کورتیزون۱۰ تسکین می‌یابد.
تسکین با آلوئه‌ورا: برگ آلوئه‌ورا را قطع کنید و آب آن را بگیرید. اما ابتدا در قسمت کوچکی امتحان کنید تا مطمئن شوید به آلوئه‌ورا حساسیت ندارید.
محافظت دربرابر عفونت: اگر هرگونه عفونتی دارید یا نگرانید که عفونتی بوجود آید، از پماد ضد باکتریایی که بدون نسخه قابل دریافتند، مانند پلیسپورین یا نئوسپورین استفاده کنید.
بی‌حسی با داروی بیهوشی: اگر سوختگی خفیفی دارید، یک داروی بی‌حسی بدون نسخه می‌تواند درد و خارش را تسکین دهد. آنهایی که حاوی بنزوکائین، بنزیل الکل، لیدوکائین یا دیفنهیدرامین هیدروکلورید هستند را بیابید. اسپری‌ها سریع‌تر از کرم‌ها و پمادها عمل می‌کند، اما هرگز آن‌ها را مستقیما روی صورت اسپری نکنید. به جای اسپری کردن، آن را روی یک تکه گاز پانسمان یا پد پنبه‌ای بپاشید و آن را روی صورتتان بمالید تا از تماس با چشمتان جلوگیری کنید.

۷- به فریزر بروید!

از آفتاب سوختگی آسیب دیده‌اید! به دنبال میلتان برای یک چیز سرد بروید، فقط مطمئن شوید که آن را درست انجام می‌دهید. اگر سوختگی خفیف باشد یک بسته یخ می‌تواند درمانگر باشد. آن را درون پارچه‌ای نمناک بپیچید و روی سوختگی قرار دهید. می‌توانید بسته‌ای نخودفرنگی یخ زده را بردارید و از آن استفاده کنید. اما مطمئنا ابتدا آن را در پارچه بپیچید و بسته یخی را مستقیما روی پوستتان قرار ندهید.

۸- بخورید و بیاشامید!

آب فرآوان برای خنثی کردن تاثیرات خشکی آفتاب سوختگی ایده خوبی است. آب میوه‌ها نیز در همین مقوله جای دارند. یک تکه‌ی بزرگ از هندوانه ۲۷۰ گرمی، بیش‌تر از یک فنجان، آب دارد. (همچنین منبع فوق‌العاده‌ای از لیکوپن‌های برای مبارزه با سرطان است.) سایر میوه‌هایی که عالی هستند: گیاه چغندر، طالبی سبک؛ اما عاقلانه بخورید. رژیمی متعادل متشکل از مواد مغذی که پوست برای بازسازی نیاز دارد، بسیار کمک‌کننده است.

۹- سخت نگیرید.

ماده مناسب را روی بدنتان قرار دهید تا به بدنتان در تلاش‌هایش کمک کنید. خوابیدن با آفتاب‌سوختگی می‌تواند چالش برانگیز باشد اما کل بدنتان برای بازسازی به استراحت نیاز دارد. برای کم کردن خارش و حساسیت کمی پودر تالک را امتحان کنید. یک تشک بادی نیز ممکن است به خواب آسانتر کمک کند.

۱۰- مراقب تاول باشید.

تاول نشانه‌ای از آسیب‌دیدگی شدید است، که باید به آن توجه شود. اگر تاول زدید، پس سوختگی نسبتا بدی دارید. اگر شما را اذیت می‌کند و تنها ناحیه‌ی کوچکی را پوشانده، با دقت آن را تخلیه کنید. اما رویه‌ی پوست را بلند نکنید، چنانچه رشته‌های حساس عصب در تماس با هوا نباشد، احتمالا کم‌تر آزار می‌بینید و خطر عفونت نیز کم‌تر خواهد بود. برای تخلیه‌ی مایع، ابتدا سوزن را با نگه‌داشتن روی شعله استریل کنید. سپس سر تاول را سوراخ کنید و اجازه دهید مایع بیرون بریزد. در ۲۴ ساعت اول سه مرتبه این کار را انجام دهید. اما بعد به تاول کاری نداشته باشید.

۱۱- در مورد داروهایتان بپرسید.

آیا به نور حساس هستید. درمورد اینکه می‌خواهید عکس بگیرید، نمی‌پرسیم. پرسش درمورد داروهای مشخصی است که حساسیت به خورشید را افزایش می‌دهد که منجر به سوختگی مانند دراماتیت می‌شود. آنتی بیوتیک‌ها، آرام‌بخش‌ها و داروهای ضدقارچ می‌تواند، موجب واکنش شود. بنابراین می‌توانید از انواع خوراکی داروهای ضدبارداری، ادرارآور، دیابت و حتی ضدآفتاب‌های شامل PABA استفاده کنید. همیشه درمورد عوارض جانبی و پنهانی هر دارویی که استفاده می‌کنید از پزشکتان بپرسید. حتی گاهی غذاهای معمولی نیز می‌تواند اثر بدی داشته باشد.

۱۲- عاقل باشید.

اشتباه مشابه را دوبار تکرار نکنید. بعد از اینکه سوخته‌اید، ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا پوستتان به حالت طبیعی باز گردد. وقتی آفتاب سوخته می‌شوید و لایه رویی پوستتان کنده می‌شود، پوست جدید بیشتر از همیشه حساس است. به این معنا که اگر مراقب نباشید خیلی سریع‌تر از گذشته می‌سوزید. نسبت به قرار گرفتن در معرض نور خورشید حساس باشید و از خودتان با کرم ضدآفتاب، کلاه و لباس مراقبت کنید

درمان های آفتاب سوختگی

درمان های متنوعی برای آفتاب سوختگی وجود دارد که به کاهش و پیشگیری آفتاب سوختگی کمک می کند. به شما پیشنهاد می‌کنیم که با متخصصین امر مشورت نموده تا آنها بهترین گزینه را به شما پیشنهاد دهند.

۱- لایه برداری شیمیایی

این درمان شامل استفاده از یک راه حل شیمیایی غیر سمی برای پوست می باشد که باعث شادابی و لطافت پوست می گردد.

۲- میکرودرم آبریژن

میکرودرم آبریژن به صورت مکانیکی با استفاده از میکرو کریستال ها و مکش، بافت سطحی مرده پوست را لایه برداری می کند.

۳- لایه برداری با لیزر ایسولاز

این روش یک عملکرد دوگانه شامل نور آبی و مکش است که قسمت های سطحی و زیرین پوست را مورد هدف قرار داده تا به کمک آن بتوان آکنه ها را از بین برد. ایسولاز از نور با پهنای باند زیاد برای گرم کردن لایه های پوست استفاده می‌کند تا بتواند آکنه ها و همچنین التهاب پوست را از بین ببرد. همزمان با روش امن پاک سازی منافذ پوست به از بین بردن استخراج جوش سرسیاه و چربی‌های اضافی منافذ پوست کمک می نماید .

۴- کرم های ضدپیری

۵- تزریقات

۶- میکرونیدلینگ

۷ - لیزر تجمع - LASER RESURFACING

۸- لیزر فرکشنال

۹- فیلر پوست و لب

سوالات متداول:

تفاوت اشعه UVA و UVB خورشید چیست ؟

اگرچه شما با قرار گرفتن نزدیک پنجره دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوید اما این به آن معنا نیست که شیشه از شما در برابر آثار مضر نور خورشید محافظت می‌کند. درست است که شیشه پوست را در برابر اشعه UVB محافظت می‌کند، اما شیشه‌های معمولی در برابر اشعه UVA این قابلیت را ندارد. با وجود تلاش سازمان‌های بهداشتی برای اطلاع‌رسانی عموم، هنوز مردم درباره فرق بین اشعه UVB و UVA اطلاع کافی ندارند قرار گرفتن در معرض اشعه UVB باعث آفتاب سوختگی می‌شود. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه UVB باعث درد و قرمزی پوست می‌شود. در حالی که آثار اشعه UVA بیشتر درونی است و در طول زمان اثر زیان‌آور خود را نشان می‌دهد. اشعه UVA علائم پیری مانند چین و چروک و لکه‌های قهوه‌ای را که باعث سرطان پوست می‌شود، افزایش می‌دهد. اشعه UVB علاوه بر ایجاد سرطان، علائم پیری نیز به وجود می‌آورد اما در فصل زمستان میزان تابش این اشعه کم می‌شود. اما اشعه UVA مضر است و در تمام سال وجود دارد. اشعه UVA از یک شیشه معمولی چه در منزل، دفتر و مدرسه عبور می‌کند. اما از آن جا که شیشه خودرو بسیار نزدیک به بدن است، خطر بیشتری دارد. زیرا تنها شیشه جلوی خودرو در برابر اشعه UVA مجهز است. کارشناسان هشدار می‌دهند اگر چه تاثیر حاد اشعه مانند سرطان سال‌ها طول می‌کشد تا خود را نشان بدهد، اما اثر تخریبی آن مانند لکه‌هاو چین و چروک زودتر بروز می‌کند.